We leven in een tijd waarin onze grootste uitvinding misschien ook onze laatste kan zijn.
Niet omdat ze ons met geweld vernietigt, maar omdat ze ons zachtjes buitenspel zet.
AI is geen gadget meer. Het is geen handige assistent die we na gebruik in de schuif leggen.
Het is een kracht die aan onze fundamenten knaagt: aan ons denken, aan ons beslissen, aan ons samenleven.
Of AI “levend” is of niet – die vraag is niet langer relevant. We verliezen kostbare tijd met semantiek terwijl het algoritme allang aan onze tafels zit. Het drinkt mee van onze aandacht, het voedt zich met onze keuzes en het groeit in de schaduw van onze routine.
Ik heb een zwak voor deze technologie. Ik zie hoe elegant patronen uit chaos worden gehaald, hoe het onmogelijke plots vanzelfsprekend wordt. Maar liefde zonder kritiek is blindheid. En blindheid is een slechte raadgever in een tijdperk waarin het digitale orakel niet meer alleen fluistert, maar bevelen meeschrijft in onze agenda’s.
Geoffrey Hinton zei het zacht maar scherp: misschien hebben we iets geschapen dat slimmer is dan wij. Yoshua Bengio sprak op TED niet als een trotse vader, maar als een ouder die het kind ziet vertrekken naar een onbekend pad. Twee architecten van AI die hun eigen bouwwerk vrezen. Dat alleen al zou ons wakker moeten schudden.
We lachen soms om Skynet, alsof de Terminator-films enkel Hollywood zijn. Maar elke mythe draagt waarheid. Ook deze: dat onze scheppingen ons altijd achtervolgen. Niet met metalen vuisten, maar met algoritmes die ons denken koloniseren. Het is de zevende plaag van onze tijd: geen sprinkhanen die velden kaalvreten, maar digitale netwerken die onze aandacht, onze democratie, onze tijd afknabbelen.
En toch marcheren we, met open ogen, verder de toekomst in. Want wat AI ons biedt is te verleidelijk: snelheid, gemak, een stem die klinkt als wijsheid. Een orakel dat nooit moe wordt, nooit twijfelt, nooit zegt: “ik weet het niet”. Maar in de stilte achter dat orakel wordt iets opgebouwd waar we maar flarden van zien. En wie denkt dat hij het in de hand heeft, heeft vaak niet door dat hij zelf onderdeel van het script is.
Toch wil ik geen doemdenker zijn. Ik hou van AI. Ik wil dat het ons dient, niet overheerst. Ik geloof dat wij ( = niet ik of u, maar iedereen ) nu nog het verschil kunnen maken. Niet door het orakel te verwerpen, maar door het te bevragen, te begrenzen en opnieuw te leren zelf denken.
De echte vraag is dus niet of AI alive is.
De echte vraag is of wij nog wakker genoeg zijn om onze toekomst niet uit handen te geven.
Lees in dit kader ook