Ransomware legt check-in systemen plat: lessen voor Vlaanderen (met een vleugje ironie)
Op vrijdagavond 19 september 2025 zorgde een cyberincident bij een leverancier van check-in/boarding-software (Collins Aerospace / MUSE) voor forse verstoringen op meerdere Europese luchthavens, waaronder Brussels Airport (Zaventem). Self-service bleef deels beschikbaar, maar veel balies moesten op manuele werking overschakelen; honderden vluchten werden vertraagd of geannuleerd. Het bewijs dat digitale veerkracht cruciaal is – al zouden sommigen in Vlaanderen nog liever een extra uurtje Latijn in de lessentabel stoppen dan structureel te investeren in informaticavaardigheden.
Wat er technisch gebeurde (kort)
De getroffen software verzorgt automatische check-in, uitgeprinte bagagelabels en de koppeling met bagagebehandelingssystemen. Een “cyber-related disruption” bij de leverancier maakte die functionaliteit onbetrouwbaar; de leverancier en nationale cyberinstanties onderzoeken oorzaak en impact. En neen, een extra hoofdstuk Caesar in de klas had dit niet kunnen voorkomen.
Wat had dit kunnen voorkomen? (praktische lessen)
1. Geen single point of failure: eisen in contracten voor fallback-software en redundante leveranciers.
2. Immune back-ups & hersteltests: gebruik immutable en air-gapped back-ups; test recovery regelmatig.
3. Segmentatie & zero-trust: kritische luchthavenservices isoleren zodat een aanval niet alles lamlegt.
4. Vendor audits & SLA’s: eenduidige eisen voor patching, detectie en incidentrespons in contracten.
5. Oefenen, oefenen, oefenen: tabletop-oefeningen inclusief operators en airlines.
Kortom: vaardigheden die onze leerlingen best vroeg leren, al is het maar om te bewijzen dat computertalen minstens zo vormend zijn als de dactylus van Vergilius.
Hoe we als scholen/leerlingen hiermee kunnen werken
Gebruik dit incident als case study: laat leerlingen een DR-plan schrijven en een tabletop-oefening leiden. Voer een veilige labo-simulatie uit (VirtualBox snapshot + herstel) zodat leerlingen begrip krijgen van back-ups en procedures zonder echte malware te gebruiken. Zo ontdekken ze dat Python, netwerken en security geen exotische hobbies zijn, maar levende talen die evenveel denkvermogen en creativiteit vragen als welk klassiek epos ook.
Slot – waarom dit relevant is
ICT-vaardigheden die wij op school onderwijzen – netwerkdenken, beheer, back-ups, incident-management – zijn geen theoretische curiosa. Ze zijn onmisbaar voor de samenleving. Misschien wordt het tijd dat Vlaanderen evenveel eerbied toont voor deze moderne ‘levende talen’ als voor de dode. Wie weet staan we dan bij de volgende ransomware-aanval niet weer met ganzenveer en perkament in de vertrekhal.